Odbudowa polskiej wsi

Odbudowa polskiej wsi

Reprint unikatowego wydawnictwa z 1915r.

W marcu 1915 roku w celu odbudowy Kraju zniszczonego bitwami Wielkiej Wojny zawiązał się „Komitet Obywatelski Odbudowy Wsi i Miast w Krakowie”. Dzięki ofiarności architektów polskich, którzy przekazali nieodpłatnie swoje projekty, Komitet opublikował cykl wzorników architektonicznych: „Odbudowa polskiej wsi”, „Odbudowa polskiego miasteczka. Projekty domów”, „Odbudowa polskiego miasteczka. Projekty budynków użyteczności publicznej.”

Celem tych publikacji, obok zaprezentowania funkcjonalnych i estetycznych projektów dla odbudowy, było również propagowanie architektury rodzimej opartej na lokalnej tradycji budowlanej z wykorzystaniem miejscowych materiałów budowlanych i ochrona krajobrazu. W znacznym stopniu przyczyniły się one do ukształtowania cech stylu narodowego, który w licznych realizacjach znalazł swój wyraz po odzyskaniu Niepodległości.

“Odbudowa polskiej wsi” składa się z dwóch części, opisowej i ilustracyjnej.
W części opisowej, na 32 stronach, omówione zostały zasady wznoszenia budowli estetycznych, higienicznych i ekonomicznych. Przedstawione technologie i materiały oraz kosztorysy budowli. Autorzy dużą uwagę poświęcili kwestii zaopatrzenia mieszkańców wsi w wodę i, co ciekawe, szczegółowo przedstawili budowę pieca chlebowego, którego plany znalazły się w w tej publikacji.
W części ilustracyjnej, na 37 całostronicowych tablicach w formacie A3, przedstawione zostały projekty domów i zabudowań gospodarczych przygotowane z myślą o różnych użytkownikach, od włościanina bezrolnego po włościanina na 11-20 morgach. Wyjątkowo ciekawe są 3 tablice z wizualizacją wsi zabudowanej domami według projektów z tej publikacji.

W założeniu autorów wzorniki nie stanowiły gotowego katalogu projektów domów, lecz miały być źródłem twórczego natchnienia dla architektów.
Projekty zamieszczone w tej publikacji także dzisiaj mogą stanowić wzór do naśladowania i źródło inspiracji przy projektowaniu architektury opartej na najlepszych tradycjach rodzimych.