Owady uszkadzające drewno
W myśl Ustawy o Lasach z dnia 28.09.1991 r. nadrzędnym celem leśnictwa jest optymalizacja świadczeń wynikających z jego wielofunkcyjności. Wskazuje to na nadrzędność pozaprodukcyjnych funkcji lasów (korzystny wpływ na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowie człowieka) nad ich funkcjami produkcyjnymi.
Realizacja tej idei nie może się jednak obyć bez poniesienia przez gospodarstwo leśne dodatkowych nakładów na wprowadzanie odpowiednich zasad zagospodarowania i użytkowania lasu. Wiążą się z tym również pewne ograniczenia zarówno w produkcji, jak i w pozyskaniu drewna (np. zakaz lub ograniczenie stosowania zrębów zupełnych, wyłączenie z użytkowania całych drzewostanów ze względu na ich unikalne wartości przyrodnicze itp.). Z pewnością będzie to wpływać zarówno na wielkość dostaw drewna, jak i na jego cenę.
Przedstawiona sytuacja zbiega się z renesansem drewna jako naturalnym i zdrowym materiałem, szeroko wykorzystywanym w budownictwie, stolarstwie, meblarstwie i innych działach gospodarki. Niezbędna jest więc ochrona drewna przed niszczycielskim działaniem owadów. Powinna być ona konsekwentnie prowadzona, poczynając od drzew stojących, poprzez materiał ścięty i składowany, aż do wytworzenia produktu końcowego. Szczególny nacisk należałoby położyć na ochronę surowca w okresie między ścinką a przerobem drewna, ponieważ w tym czasie ulega ono najłatwiej deprecjacji. Środki i metody ochrony stosowane w tym okresie nastawione są przede wszystkim na ochronę drzewostanów, a tylko marginesowo uwzględniają metody bezpośredniej dezynsekcji surowca. Tymczasem często się zdarza, że leśnik staje przed problemem ratowania większej ilości leżącego w lesie drewna okrągłego, w chwili gdy zostało ono już opanowane przez owady. Nie zawsze bowiem drewno takie może być w odpowiednim czasie wywiezione z lasu i przerobione.
Wczesna ochrona surowca drzewnego nabiera również szczególnego znaczenia w związku z wprowadzeniem na szeroką skalę tzw. ścinki całorocznej. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat gwałtownie wzrosły i nadal powiększają się szkody powodowane przez owady nie tylko w leśnictwie i drzewnictwie, ale i w innych dziedzinach gospodarki, jak np. w budownictwie, komunikacji, górnictwie itd. Często też w wyniku działalności owadów niszczeją skarby kultury narodowej, jak np. drewniane rzeźby, sprzęty, zabytkowe budowle itp.
Wraz z rozwojem stosunków handlowych coraz większego znaczenia nabierają szkody wyrządzane u nas przez owady przywleczone wraz z drewnem z regionów o cieplejszym klimacie. Są one tym dotkliwsze, że często dotyczą cennych wyrobów. Zachodzi też niebezpieczeństwo zaaklimatyzowania się w Polsce niektórych z tych gatunków. Jednocześnie może mieć miejsce przeoczenie opanowania drewna przez rodzime gatunki, np. w opakowaniach produktów eksportowanych przez nasz kraj, co bywa przyczyną cofnięcia całych partii towaru, konieczności płacenia kar i innych utrudnień. Stąd też celowe wydawało się całościowe opracowanie, dotyczące ochrony drewna przed owadami na wszystkich etapach jego użytkowania w różnych działach gospodarki narodowej, z którego mogliby korzystać wszyscy zainteresowani.
Wybór odpowiedniej metody zabezpieczania i dezynsekcji drewna zależy przede wszystkim od gatunku owada. Konieczna jest więc umiejętność oznaczania gatunku szkodnika, przede wszystkim na podstawie larw i powodowanych przez nie uszkodzeń drewna. Pozwoli to zapobiec dalszemu jego niszczeniu. Z tego powodu dużo miejsca poświęcono opisom larw i postaci dojrzałych szkodników oraz charakterystyce powodowanych przez nie uszkodzeń drewna.
Owady różnią się od siebie nie tylko wyglądem zewnętrznym, ale także różnym cyklem rozwojowym, zwyczajami oraz wymaganiami względem środowiska. Znajomość tych zagadnień ma podstawowe znaczenie przy wyborze metody zwalczania owadów, a przede wszystkim decyduje o wyborze sposobów zapobiegania szkodom i o terminie zabiegów ochronnych. W opracowaniu sporo uwagi poświęcono biologii i ekologii poszczególnych gatunków owadów, kładąc nacisk przede wszystkim na momenty bezpośrednio związane z techniką ochrony drewna.
Do podjęcia decyzji o zwalczaniu (zwłaszcza w lesie i na składowiskach) ważna jest również umiejętność odróżniania (na podstawie larw) owadów szkodliwych od owadów występujących w podobnych warunkach, ale nie powodujących żadnych szkód. Dotyczy to głównie owadów, których larwy żyją w początkowej fazie rozwoju pod korą. Z tego powodu omówiono również niektóre gatunki owadów, które nie uszkadzają drewna, ale często występują w podobnych warunkach co owady szkodliwe i mogą wywoływać fałszywe alarmy.
Omawiając technikę ochrony drewna, zwrócono uwagę przede wszystkim na te sposoby, które nie wymagają specjalnych, skomplikowanych urządzeń, a więc mogą być wykonane „systemem gospodarczym” we własnym zakresie. Również dość dużo wagi poświęcono metodom badania przydatności środków chemicznych w ochronie drewna. Wychodzono z założenia, że ranga szkód wyrządzanych przez owady wymaga szerszych usprawnień zarówno natury technicznej, jak i organizacyjnej w celu ograniczenia strat. Podjęcie przez branżowe i przyzakładowe laboratoria szeroko zakrojonych badań nad środkami i metodami ochrony drewna przed owadami jest nieodzownym warunkiem szybszego postępu praktyki ochrony drewna w różnych dziedzinach gospodarki. Dotyczy to również zabezpieczenia drewna przed termitami ze względu na eksport wyrobów z drewna i materiałów drewnopochodnych do krajów o cieplejszym klimacie.
W opracowaniu omówiono przede wszystkim owady występujące w Polsce i na obszarach sąsiadujących z naszym krajem, a także uwzględniono zagadnienia bezpośrednio związane z praktyką ochrony drewna.
Podręcznik jest przeznaczony nie tylko dla studentów wydziałów leśnych, technologii drewna i przyrodniczych szkół wyższych, uczniów techników leśnych, ale także dla szerokiego kręgu odbiorców, a mianowicie pracowników terenowej służby ochrony lasu, kwarantanny roślin i ochrony drewna w fabrykach przemysłu drzewnego, pracowników zieleni miejskiej oraz użytkowników drewnianych domów i starych zabytkowych mebli.
Recenzje
Na razie nie ma opinii o produkcie.