Poradnik opiekuna domu drewnianego

Poradnik opiekuna domu drewnianego – ebook

Popularność dawnego budownictwa drewnianego i chęć jego naśladowania w Polsce nie jest przypadkowa. Ogromna liczba zachowanych budynków tego typu z XVIII i XIX w. czy kontynuujących tę tradycję obiektów z pierwszej połowy wieku XX, ukształtuje wrażliwość estetyczną kolejnych pokoleń. Budownictwo drewniane przez stulecia dotyczyło wszystkich stanów społecznych – powstawały drewniane kościoły, cerkwie, bożnice i meczety, drewniane grody i dwory, drewniane chałupy, stodoły i obory, pensjonaty i hotele – i to w nim najpełniej wybrzmiewa polska tradycja i tożsamość.

Drewniany dom otoczony sadem i rozległymi krajobrazami warunkuje styl życia – daje wytchnienie, poczucie szczęścia, ale i nakłada poważne obowiązki oraz odpowiedzialność za przestrzeń rozleglejszą niż własne podwórko.

Poradnik opiekuna domu drewnianego powstał na bazie blisko dwudziestoletnich doświadczeń autora w zakresie konserwacji zabytków drewnianych. Napisany został z myślą o tych wszystkich, których zauroczyła drewniana architektura i życie wiejskie, a którzy rozpoczynają swoją przygodę z ochroną starego drewnianego budynku.

Pierwszy rozdział poradnika opisuje zagadnienia podstawowe, czyli zasadność ochrony zabytków i właściwości drewna w kontekście użytkowym. Kolejne poruszają tematy związane z dwoma podstawowymi rodzajami remontów budynków drewnianych: remontem w oryginalnym miejscu posadowienia i remontem poprzez demontaż obiektu i ustawienie w tym samym lub w nowym miejscu (odpowiednio: relokacja i translokacja).

Dalej opisane zostały zasady remontu kompleksowego budynku zaniedbanego, przy czym jeśli chodzi o obiekty dobrze zachowane, w których konieczne jest podjęcie prac jedynie przy fragmencie konstrukcji, modernizacja lub zmiana funkcji – można zastosować wybrane z opisanych działań. Przy tym należy pamiętać, że konstrukcja budynków drewnianych w przeszłości była remontowana co 50–70 lat, najczęściej w zakresie wymiany podwalin i zmiany lub przełożenia pokrycia dachowego (w przypadku strzechy co 10–15 lat). Podłogi parteru winny być przekładane co 10–20 lat z oczyszczaniem lub wymianą legarów. Stolarka okienna także była wymieniana co kilkadziesiąt lat, choć spotyka się świetnie zachowa- ne okna z XVIII wieku – wszystko zależy od jakości materiału i stopnia zadbania. Odpowiednia pielęgnacja przedłuża żywotność budynku – tak jak w samochodach wykonywane są regularne przeglądy, tak budynek wymaga poprawiania dachówek i czyszczenia rynien.

Zebrane w Poradniku opiekuna domu drewnianego informacje i wskazówki oparte wprawdzie na doświadczeniu w remontach kilkudziesięciu zabytków drewnianych, są subiektywnymi wyborami autora i należy zachowywać rozwagę w ich stosowaniu. Różnorodność prowadzonych prac, odmienność konstrukcji, stanów zachowania, przeznaczenia i zagospodarowania budynku, jego oryginalnej i planowanej funkcji, zmusza każdego z wykonawców i użytkowników do samodzielnego podejmowania decyzji i kompilowania technik budowlanych i zasad konserwacji w taki sposób, aby jak najlepiej zachowywały one dziedzictwo materialne i niematerialne zawarte w substancji historycznej budynku, chroniły go i umożliwiały jego używanie. Inny będzie stosunek prac ściśle konserwatorskich do tradycyjnych budowlanych technik w zależności od tego, czy zabytek będzie eksponatem, czy domem mieszkalnym lub świątynią.