Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów

Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów

Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów, są empirycznym modelem drzewostanu. Przedstawiają one zmieniające się z wiekiem różne cechy drzewostanu – wysokość, pierśnicę, liczbę drzew, miąższość drzewostanu, przyrost miąższości drzewostanu itd. Niektóre z tych cech podawane są w przeliczeniu na 1 hektar. Drzewostany w tym samym wieku mogą mieć różną wysokość co sugeruje ich różną bonitację.

W obrębie danego gatunku drzewa tablice zasobności podzielone są na klasy bonitacji siedliska w zależności od wieku i wysokości.

Niniejsze tablice zasobności zawierają zasadniczo zestawienia liczbowe. Do tablic każdego gatunku (prócz jesionu i olchy wg Schwappacha) dołączono także wykresy średniej wysokości drzewostanu i bieżącego przyrostu rocznego grubizny drzewa. Rola tych wykresów jest pomocnicza, można bowiem tablice stosować w całej rozciągłości i bez wykresów. Jeżeli jednak ktoś jest do nich przyzwyczajony, to ułatwią mu one i usprawnią korzystanie z tablic, a to właśnie jest ich głównym zadaniem.

Pierwszy z tych wykresów będzie służył do określania bonitacji siedliska, a drugi – do szacowania bieżącego przyrostu rocznego grubizny drzewa.

Tablice w zestawieniu liczbowym dzielą się na 5 zasadniczych, wyodrębnionych grubymi liniami działów:
– dział pierwszy dotyczy drzewostanu głównego,
– dział drugi dotyczy drzewostanu podrzędnego,
– dział trzeci podaje sumę produkcji drzewostanu głównego i podrzędnego,
– dział czwarty podaje przyrosty przeciętne,
– dział piąty podaje bieżące przyrosty roczne.

Drzewostan główny obejmuje rubryki 2-10. Wysunięto tutaj na pierwsze miejsce elementy bonitacyjne siedlisk, mianowicie średnią wysokość i pierśnicę (rubr. 2 i 3), co ułatwi korzystanie z tablic. Następne rubryki, tj. 4 i 5, podają liczby drzew i powierzchnię przekroju. Rubryki 6 i 7 podają liczby kształtu grubizny i całego drzewa, rubryki 8, 9 i 10 kolejno podają miąższość grubizny, drobnicy oraz grubizny i drobnicy razem, wszystko wraz z korą w przeliczeniu na 1 ha powierzchni.

Drzewostan podrzędny obejmuje rubryki 11-15, a mianowicie miąższość grubizny, drobnicy, grubizny i drobnicy razem, sumę użytków przedrębnych grubizny drzewa oraz sumę użytków przedrębnych grubizny i drobnicy razem.

Sumaryczna produkcja jest treścią działu trzeciego, który obejmuje rubryki 16-19, a mianowicie sumaryczną produkcję (drzewostanu głównego wraz z podrzędnym) grubizny drzewa, sumaryczną produkcję grubizny i drobnicy razem oraz procentowy udział użytków przedrębnych grubizny, grubizny i drobnicy razem w całkowitej produkcji.

Przeciętny przyrost roczny obejmuje rubryki 20 i 21. które podają przeciętny przyrost roczny grubizny całkowitej produkcji oraz przeciętny przyrost roczny grubizny i drobnicy całkowitej produkcji (drzewostanu głównego i podrzędnego razem). Bieżące przyrosty roczne obejmują pozostałe rubryki tablic, tj 22-25 które po kolei podają bieżący przyrost roczny grubizny drzewa (wraz z przyrostem kory) całkowitej miąższości w liczbach absolutnych i procentowych oraz bieżący przyrost roczny grubizny i drobnicy drzewa całkowitej miąższości, także w liczbach absolutnych i procentowych.

Procent przyrostu obliczano bądź to na podstawie rachunku procentu zwykłego w stosunku do miąższości drzewostanu głównego na początku okresu, bądź to na podstawie wzoru Pressiera w stosunku do średniej arytmetycznej miąższości drzewostanu głównego na początku i w końcu okresu.

W porównaniu z typowym układem tablic Schwappacha pominięto następujące rubryki:
1) liczbę pni i powierzchnię przekroju drzewostanu podrzędnego,
2) przeciętny przyrost roczny drzewostanu głównego – grubizny oraz grubizny i drobnicy.

Liczby te są w praktyce rzadko przydatne, a w razie potrzeby mogą być łatwo wyliczone z pozostałych danych w tablicach.

Tablice obejmują następujące gatunki drzew: sosnę (oddzielnie dla silniejszych i słabszych zabiegów pielęgnacyjnych), jodłę, świerk modrzew, buk (oddzielnie dla silniejszych i słabszych zabiegów pielęgnacyjnych), dąb nasienny (oddzielnie dla silniejszych i słabszych zabiegów pielęgnacyjnych), olchę, brzozę, osikę, jesion i brzozę wg tablic Schwappacha.